2023. Txostenaren aurkezpena
Caritas Bizkaiak 13.000 pertsona baino gehiago artatu zituen 2023an, eta horietatik % 45 arreta berriak izan ziren
- Caritas Bizkaiak 13.090 pertsonari ( % 52 emakumeak) eman zien bide-laguntza 2023an 244 proiektutan. 2022an baino mila pertsona gehiago.
- 15 milioi euro baino gehiago bideratu ziren Bizkaian pobreziaren eta desberdintasunaren aurka borrokatzeko proiektuak garatzera.
- 3 milioi euroko inbertsio soziala egin zen laguntza ekonomikoetan.
- Prezioen gorakada, etxebizitzaren eta erroldatzearen gaia, arazo nagusiak bide-laguntza jaso zuten familientzat.
- Bakardadearen iraunkortasuna: loturen garrantzia bizi-prozesuetan.
- 890 boluntario ( % 77 emakumeak), 238 sartu berri ( % 74 emakumeak), 4.230 bazkide eta emaile ( % 54 emakumeak) eta 343 erakunde bazkide eta emaile izan dira.
Bilbo, 2024ko maiatzaren 29a. Elena Unzueta Torre zuzendariak eta Ana Sofi Telletxea Bustinza behatokiko arduradunak parte hartzearekin, Caritas Bizkaiak 2023ko txostena aurkeztu du. Erakundeak 13.090 pertsona ( % 52 emakumeak) artatu ditu 2023an, eta honako hau egiaztatu du:
- Pobreziaren transmisioa eta etorkizuneko gizarte-bazterkeria prebenitzea funtsezkoa da familiei, haurrei eta gazteei laguntzeko.
- 2023an, 5.754 lagun adingabeak zituzten familietakoak ziren (% 63 emakumeak), eta horietatik ia erdiak guraso bakarreko familiak ziren, batez ere emakumeak buru ( % 72 emakumeak).
- Caritas Bizkaiaren ekintzak 2.628 adingabe ( % 48 emakumeak) eta 941 gazte ( % 43 emakumeak) izan zituen. Horrek esan nahi du 2023an bide-laguntza jaso zuten 23 urtetik beherako pertsonen ehunekoa % 27 dela.
- Bide-laguntza jaso zuten pertsonen ia erdiak 2023an iritsi ziren lehen aldiz Caritas Bizkaiara. 5.915 pertsona ( % 47 emakumeak) heldu ziren lehen aldiz, bide-laguntza jaso zuten guztien %45.
- Artatutako pertsona autoktonoak eta erregularizatutako migratzaileak bide-laguntza jaso duten %51 dira (% 61 emakumeak).
Ikusten ez den errealitatea
2023an Caritas Bizkaiak 2022an baino 1.168 pertsona gehiago artatu zituen. Badirudi pandemiaren eta aurreko krisi ekonomikoen ondorioak atzean utzi dituen testuinguru sozial eta ekonomiko batean prekarietatea, eskubideen urraketa eta bakardadea nagusi direla gure inguruan. Bi abiadurako gizarte bat eraikitzen ari gara, non talde behartsuenak atzean geratzen ari dira aukera-desberdintasunaren ondorioz.
Bide-laguntza jaso zuten ia erdiak Caritas Bizkaiara lehen aldiz iritsi ziren. 5.915 pertsona ( % 47 emakumeak) heldu dira lehen aldiz, bide-laguntza jaso duten guztien % 45, eta horrek agerian uzten du gure inguruan gizartean dagoen arrakala.
Arazoek bi mailatan eragiten dute: bata agerikoa, enplegua, etxebizitza, diru-sarrerak… bezalako eskubideen aitortzarekin lotua, eta bestea ikusezinagoa, ohiko estatistiketan bakardadea bezala atzematen zaila.
Prezioen gorakadari buruzko kezka, eta etxebizitzaren eta erroldatzearen gaia.
Bide-laguntza jaso duten familientzat diru-sarrerek ez dute ia hobera egin eta gastuek gora egin dute. Familia pobreenek oinarrizko bi partidatara bideratzen dute familiaren aurrekontu ia osoa: etxebizitzara (% 43) eta elikadurara (% 20). Bi partida horiek bereziki kritikoak dira 2023an oinarrizko ondasunetan, etxebizitzan eta horniduretan (ura, elektrizitatea, gasa…) ikusi dugun prezioen gorakadagatik.
Etxebizitzaren eta erroldatzearen arazoa arazo nagusia bihurtu da gure bide-laguntza jasotzen duten pertsonentzat. 2023an alokairuko etxebizitza bat lortzea 2015ean alokairuko etxebizitza bera lortzea baino % 44 garestiagoa da. Gauza bera gertatzen da oinarrizko elikadura eskuratzearekin, nahiz eta kasu honetan prezioen igoera bat-batean gertatu den 2 urte eskasetan, eta horrek gogor kolpatu ditu jada prekarioan bizi ziren familiak.
Bakardadearen iraunkortasuna: loturen garrantzia bizi-prozesuetan.
2023an, berriz ere egiaztatu zen gure bide-laguntza jasotzen duten pertsonen laguntza-sarearen eta harremanen hauskortasuna. Bakardadea, loturen gabezia edo ahultasuna eta baita gizarte-arbuioa ere direla eta, bide-laguntza jasotzen duten askorentzat, Caritas Bizkaiaren zentroak ez dira soilik laguntzeko guneak, baizik eta elkartzeko, harremanak izateko eta komunitate-ingurunera irekitzeko lekuak. Horietan garatutako haurtzaroko proiektuetan parte hartzen duten haurrentzat ere ikus daiteke hori.
Errealitate horrekiko konpromiso partekatua
Caritas Bizkaiak eskertu egiten du 1.890 boluntariok (% 77 emakumeak) modu konprometituan eta eskuzabalean parte hartu izana, 238 berrirekin (% 74 emakumeak), eta Bizkaiko gizartearen lankidetza ekonomikoa, 4.230 bazkide eta emailek ( % 54 emakumeak) eta 343 erakunde juridikok (bazkideak eta emaileak) ordezkatuta.
Caritas Bizkaiak Bizkaian 2023an pobreziaren eta bazterketaren aurka borrokatzeko proiektuetan egindako inbertsioa 15,21 milioi eurokoa izan da, eta batez ere honako arlo hauetara bideratu da: harrera integrala (4,1 milioi), etxerik gabeko pertsonak (2,7 milioi euro) eta enplegua eta ekonomia solidarioa (1,9 milioi).
Apustu horrek honako hauei eman die arreta:
- Diru-sarrerarik gabeko eta pobrezia-egoeran dauden etxekoen unitateak. 7.032 pertsonak jaso dute bide-laguntza (% 53 emakumeak), Bizkaian banatutako 73 harrera-gune integraletan. Horietatik, % 91k laguntza ekonomikoak jaso zituzten.
- Etxebizitza eskuratzeko eta mantentzeko arazoak. Etxebizitzaren arloan 808 pertsonak jaso dute bide-laguntza (% 34 emakumeak). Horietatik, % 27k 61 etxebizitzan jasotzen dute bide-laguntza (% 39 emakumeak).
- Bazterkeria-egoera larriak. Caritasen etxerik gabeko 1.797 pertsona (% 9 emakumeak) eta gizarte-kalteberatasunean eta bazterketa-arriskuan dauden 160 gazte (% 9 emakumeak) artatu ziren ostatu-zerbitzuetan, eguneko zentroetan, aisialdi inklusiboko proiektuetan eta gazteen enpleguan.
- Adingabeak eta familiak gizarte- eta hezkuntza-eremuan. 523 adingabek jasotzen dute eskola-laguntza (% 52 emakumeak) eta 357 gurasok jaso dute familia-hezkuntzarako laguntza (% 88 emakumeak).
- Bakardadean eta gizarte-kalteberatasunean dauden edadetuak. 443 edadetuk (% 77 emakumeak) eta 83 senide zaintzailek ( %75 emakumeak) jaso zuten bide-laguntza.
- Enplegu duina lortzeko langabetuak. 1.798 pertsonak jaso zuten bide-laguntza (% 66 emakumeak); 1.040 pertsonari eman zitzaien arreta lan-bitartekaritzako zerbitzuetan ( % 75 emakumeak) eta 414ri lan-merkatuan sartzea lortu zuten ( % 68 emakumeak).
- Caritas Bizkaiak laneratzeko Koopera Servicios Ambientales S.Coop., Koopera Zaintzalan S.Coop., Lapiko Catering S.L. eta Gizartelur S.L. enpresen aldeko apustuari eutsi zion, eta ekonomia solidarioko sare horretan 351 pertsona ( % 46 emakumeak) aritu ziren lanean. Horietatik % 77 laneratzeko lanpostuetan ari dira lanean.
- Migratzaileak eta nazioarteko lankidetza-proiektuak. 10 lankidetza-proiektu garatu ziren Perun, Ekuadorren, Filipinetan, Haitin, Kongoko Errepublika Demokratikoan, Guatemalan, El Salvadorren, Ruandan eta Libanon, 3.059 onuradunengan eragina izan zutenak (% 50 emakumeak). Halaber, migratzaileei eta errefuxiatuei laguntzeko 3 proiektu bultzatu zituen, 185 pertsonengan eragina dutenak ( % 51 emakumeak).
- 251 pertsonari laguntza psikologikoa (% 55 emakumeak) eta 924 pertsonari laguntza juridikoa (% 50 emakumea).
Proposamenak
Egoera horien aurrean, Caritas Bizkaiak berriro ere guztion onerako politikak eskatzen ditu, interes orokorrera bideratutako politikak gaindituz:
- Aniztasunean (kulturala, etnikoa, erlijiozkoa, funtzionala, generokoa, etab.) elkarrekin bizitzea ahalbidetuko duten gaitasunak eta balioak dituen gizarte baterantz aurrera egitea, kohesioa eta proiektu komuna eraikiz.
- Gizarte-dinamikaren erdigunean birkokatzea bizitzaren eta ingurunearen zaintza, bizitzan zeharreko zainketen erronkari erantzunez.
- Lan-prekarietatea murriztuko duten eta irregulartasun-egoerekin amaituko duten neurriak
- Oinarrizko errenten politikak hobetzen jarraitzea, pobreziaren aurrerapena geldiarazteko, batez ere pobreziarik larrienarena.
- Etxebizitza oinarrizko eskubide gisa planteatzea, eta ez merkatuko ondasun soil gisa.
- Garapen teknologikoa eta digitalizazioa eskubideetarako eta zerbitzuetarako sarbidean aukera-berdintasunaren gakotik bideratzea.
“Zabaldu zure sen opaoa” deialdia
Bizkaiko Elizan ospatu de Karidadearen Astearen barruan, Caritas Bizkaiak “ZABALDU ZURE SEN OPAROA” kanpaina sustatzen du, boluntariotzaren eta, oro har, gizartearen babesa aitortuz konpromiso solidarioan. Beste pertsona batzuei laguntzera bultzatzen duen barneko txinparta solidarioa partekatzeko gonbidapena. Caritas Bizkaiak sustatzen eta motibatzen duen lurraldearen eraldaketa sozialaren historian laguntzeko aukera.
